W Polsce dyskutowana jest obecnie kwestia dziedziczenia emerytur po zmarłych małżonkach. Rząd przedstawił stanowisko, które zakłada m.in. wprowadzenie emerytury małżeńskiej. W innych państwach europejskich ten problem też jest przedmiotem rozważań, ale zupełnie z innej perspektywy - dziedziczenia emerytury przez partnerów ze związków tej samej płci.
Niedawno do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości wpłynęło pytanie prawne zadane przez bawarski sąd administracyjny. Pan Tadeo Maruko, pozostający przez wiele lat w zarejestrowanym związku tej samej płci, zaczął ubiegać się o emeryturę po swoim partnerze, na podstawie pakietu socjalnego stworzonego dla pracowników niemieckich teatrów. Niemieckie władze odmówiły mu przyznania tego świadczenia, twierdząc, że przysługuje ono tylko osobom, które były małżonkami (odmiennej płci). W pytaniu prawnym, bawarski sąd administracyjny ma wątpliwości czy takie ograniczenie jest zgodne z zakazem dyskryminacji ze względu na orientację seksualną w sferze zatrudnienia. Taki zakaz wynika z dyrektywy 2000/78/WE. Dziedziczenie emerytury bez wątpienia należy do sfery zatrudnienia.
Rozprawa przed ETS już się odbyła i strony miały możliwość przedstawienia argumentów. Rzecznik Generalny zapowiedział wydanie swojej opinii na początek września 2007 r. Dopiero potem wyrok wyda Europejski Trybunał Sprawiedliwości. Trybunał będzie musiał odpowiedzieć na dwa pytania. Po pierwsze, czy związki partnerskie tej samej płci powinny być traktowane w sferze zatrudnienia tak samo jak małżeństwa. Po drugie, czy pracodawcy oraz programy emerytalne mogą ograniczać świadczenia socjalne wyłącznie do małżonków, którzy pozostają w związkach heteroseksualnych, czy też powinni uwzględniać także partnerów ze związków tej samej płci.
Oczywiście w Polsce związki tej samej płci nie są instytucją prawną (choć kilka dni temu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Chorzowie w sposób dość łagodny nadał im pewien przymiot legalności). Dlatego też orzeczenie ETS, które nawet stwierdzałoby dyskryminację partnerów ze związków tej samej płci w dostępie do świadczeń socjalnych, nie miałoby bezpośredniego znaczenia dla Polski. Ale łatwo można sobie wyobrazić sytuację pary gejowskiej (zarejestrowanej w innym państwie), która znalazła pracę w Polsce i domaga się respektowania swoich praw. Jej status prawny nie będzie taki jednoznaczny.
ETS jak do tej pory w żadnym orzeczeniu nie uznał, że brak poszanowania praw związków tej samej płci stanowi dyskryminację ze względu na orientację seksualną (czy ze względu na płeć). Stwierdził tak natomiast kilka razy odnośnie osób transseksualnych (np. w kontekście wieku emerytalnego mężczyzny, który zmienił płeć).
Nie chcę straszyć Ministra Gosiewskiego, ani Prezesa ZUS-u. Jeśli jednak hipotetycznie sobie wyobrazimy, że w Polsce któregoś dnia zostaną zalegalizowane związki osób homoseksualnych, to być może beneficjentami proponowanej przez nich ustawy będą także partnerzy z takich związków.
Komentarze